A teraz czas na kolejną porcję „dobrych rad oszczędnego milionera”.
Rada 6. Doceniaj proste rozrywki.
Jestem przeciwnikiem drogich rozrywek. Zbyt wiele widziałem problemów finansowych (i nie tylko, ale o nich nie piszę, bo są poza tematem bloga) spowodowanych nadmierną konsumpcją.
Zamiast tego rozrywki mogą być proste i satysfakcjonujące. Basen w pobliskim mojego wiejskiego domu SPA (w tygodniu do godz. 15) kosztuje 9 zł/godzinę (wliczone jacuzzi). Osobiście lubię też spacery, jazdę na rowerze (używany rower spokojnie kupisz za 500 -1000 zł), bieganie, grę na fortepianie (tu akurat prostota może polegać na zakupie używanego keyboardu jaki miałem na początku). Każda z tych rzeczy, o ile nie zaczniemy szaleć, kosztuje mniej niż obiad w restauracji (w moim przypadku wyprawa na pizzę z całą rodzinką to już 150 zł).
Wakacje nie muszą oznaczać all inclusive w kurorcie, lecz mogą polegać na wizycie w polskich górach (oczywiście Zakopane w sezonie tanie nie jest).
Rada 7. Wydając stosuj zasadę – najpierw konieczne, potem przyjemne.
Widziałeś jak planowałem budżet na „miesiąc za pensję minimalną”? To co konieczne opłacone najpierw (rachunki, jedzenie), przyjemności (jak drogie buty) pod koniec miesiąca, kiedy wiem już, że wystarczy. Ta dyscyplina sprawdza się przy małych i dużych dochodach. W ten sposób nigdy nie wejdziesz w spiralę długów, wybierając ratę za samochód zamiast korepetycji dzieci.
A tak na marginesie, jestem wielkim zwolennikiem zasady płać najpierw sobie (oszczędności na początku miesiąca idą na specjalne konto) i płatności automatycznych (zleceń stałych) Właśnie uruchomiłem w moim banku specjalne konto oszczędnościowe z przeznaczeniem na rowerową wyprawę z synem.
Rada 8. Dywersyfikuj inwestycje.
Warto mieć różne inwestycje. U mnie są to: nieruchomości (przede wszystkim), akcje, fundusze inwestycyjne i na koniec lokaty/rachunki oszczędnościowe. Na każdej z nich (raczej poza ostatnią) można stracić. Dlatego tak ważne jest rozproszenie ryzyka. Jeśli więcej nieruchomości to w różnych miastach i różne rodzaje (mieszkalne, budowlane, komercyjne,rolne). Jeśli akcje, to nie jednej spółki (chyba, że na początku).
Rada 9. Naucz się wybierać dobre akcje.
Dobre akcje to temat-rzeka. Generalnie polecam jak najwięcej lektur opartych o filozofię wyboru Warrena Buffeta. Ja wybieram analizę fundamentalną i stopniowe dokupowanie. Czy to się sprawdzi? Na razie zdecydowanie tak. Od kiedy dopracowałem strategię inwestycyjną (o czym pisałem sporo na początku roku), osiągam znacznie lepsze wyniki.
Rada 10. Przebywaj w towarzystwie osób oszczędnych.
Ciągnie swój do swego, a ciało jest słabe. Jeśli znajdujesz się bez przerwy w towarzystwie utracjuszy, nie oszczędzisz wiele (chyba, że masz wyjątkowo silną wolę). Tematem ich rozmów będzie…. wydawanie. Z kolei osoby oszczędne rozmawiają o promocjach, okazjach inwestycyjnych, które pozwolą Ci zbudować majątek.
Ja też mam taką grupę wsparcia i dzięki temu rzadko zbaczam z drogi.
Rada 11. Nie oczekuj natychmiastowych rezultatów.
Młodość chce szybkich osiągnięć. Tymczasem kluczem w budowaniu zamożności przy średnich dochodach jest czas. Oczywiście, możesz przy odrobinie szczęścia, którą miałem, zdobyć pierwszy milion do 35 roku życia. Ale lepiej będzie jak przygotujesz się na czekanie do 45. może nawet 55. urodzin.
Cierpliwość oznacza czekanie aż owoce dojrzeją, inwestycja wyda plon. To nie dzieje się (są wyjątki) z miesiąca na miesiąc.
Rada 12. Staraj się aby Twoje dochody rosły szybciej niż inflacja.
Oczywistość. Nie chodzi nam o papierowe zyski, ale o realną zamożność. Dlatego staraj się aby wzrost dochodów i zyski z inwestycji wyprzedzały inflację. Wynosi ona teraz oficjalnie ok. 1%, a realnie przypuszczam, że 5% (tyle ile wzrost pensji minimalnej). Co robić, aby osiągnąć ten cel?
Po pierwsze, stale szukać okazji inwestycyjnych.
Po drugie, dorabiać, prosić o podwyżkę, uczyć się by awansować.
Po trzecie, unikać martwego kapitału. Czego? Oszczędności, które nie pracują, lub pracują na kiepski procent.